Muzeum Komunikacji Miejskiej MPK-Łódź


 

 

17.04.2025

Na wspólnych torach

Najnowsza wystawa w Muzeum Komunikacji Miejskiej MPK-Łódź przy ul. Wierzbowej 51 pt. „Na wspólnych torach” przybliża zagadnienie wykorzystania sieci tramwaju miejskiego w Łodzi dla potrzeb budowy kanalizacji i wodociągów. O ile przytoczona dokumentacja fotograficzna jest dosyć dobrze znana, o tyle nie do końca wiadomo było, jaką funkcję pełniła przedstawiona nań infrastruktura pomocnicza. Szczegółowe opisy zdjęć unaoczniają rolę tramwajów i przeznaczenie poszczególnych odcinków torowisk.

Wydział Kanalizacji i Wodociągów współpracował z obiema spółkami tramwajowymi w Łodzi. Kolei Elektrycznej Łódzkiej (tramwaje miejskie) zlecano m.in. transport wagonów towarowych z materiałami budowlanymi przez miasto przy użyciu wozu silnikowego, natomiast od Łódzkich Wąskotorowych Elektrycznych Kolei Dojazdowych (tramwaje podmiejskie) np. dzierżawiono plac przy ul. Białej, gdzie wzniesiono m.in. tymczasową szopę dla parowozu.

Pomysłodawcą wystawy jest Tomasz Adamkiewicz, pracownik Muzeum Komunikacji Miejskiej MPK-Łódź. Część merytoryczną opracował Bartosz Stępień, na co dzień odpowiedzialny za wydawnictwa MPK-Łódź. Użyte materiały pochodzą ze zbiorów Zakładu Wodociągów i Kanalizacji, Archiwum Państwowego w Łodzi, Łódzkiego Ośrodka Geodezji, Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi i The Ghetto Fighters' House Archive.

Termin rozpoczęcia ekspozycji wystawy jest nieprzypadkowy – dokładnie 100 lat temu rozpoczęły się prace przy budowie łódzkiej kanalizacji, a tory łódzkich tramwajów odegrały w tej inwestycji niebagatelną rolę. Ponadto warto sobie uzmysłowić, jak daleko sięgał tor o rozstawie 1000 mm, czyli kompatybilny z łódzkimi tramwajami.

Wystawę oglądać można od 22 kwietnia 2025 r. do 5 marca 2026 r. w Muzeum Komunikacji Miejskiej MPK-Łódź przy ul. Wierzbowej 51 w Łodzi. To po sąsiedzku z łódzkimi wodociągami, mającymi siedzibę przy tej samej ulicy pod numerem o jeden większym. Bilety wstępu do Muzeum kosztują 2 zł (ulgowy) i 4 zł (normalny), a placówka czynna jest od poniedziałku do czwartku w godz. 10-18 oraz w wybrane soboty miesiąca w godz. 10-14.

Kanalizacja i wodociągi w Łodzi powstały dzięki łódzkim tramwajom!
Budowa łódzkich kanałów, oczyszczalni, zbiorników wody na Stokach wymagała sprawnego transportu tysięcy ton materiałów budowlanych. Trzeba je było przewieźć z magazynu przy ulicy Wierzbowej na miejsce robót na Karolewie, Nowych Sadach, Lublinku czy Stokach. Rozważano transport konny lub samochodami ciężarowymi. Ostatecznie uznano, że najlepszy będzie transport tramwajowy. Do centralnego magazynu Kanalizacji i Wodociągów przy ulicy Wierzbowej doprowadzono tory tramwajowe. Do dziś na ścianie budynku przy ulicy Wierzbowej 52 zachowały się oryginale haki, na których była rozwieszona trakcja tramwajowa. Tylko w 1925 roku do magazynu centralnego przywieziono wagonami kolejowymi blisko 30 tysięcy ton materiałów. Cegły, cement, rury kamionkowe, drewno, wywożono z magazynu tramwajami towarowymi Kolei Elektrycznej Łódzkiej. Pomimo tego, iż przejazd przez ciasne ulice śródmieścia odbywał się po torach tramwajowych, nie powodował większych utrudnień w ruchu ulicznym. Kupiono towarowe wagony na rozstaw 1000 mm. Na teren magazynu wjeżdżał tramwaj – wagon silnikowy, zabierał wypełnione towarami wagonetki i jechał przez miasto. Dalej wagonetki przejmowała lokomotywa. To dla niej ułożono 4 km tymczasowych torów od rejonu dzisiejszej Hali Górniak wzdłuż ulicy Pięknej, Obywatelskiej, do miejsca rozpoczęcia prac budowlanych w 1925 roku przy skrzyżowaniu współczesnych ulic Obywatelskiej z Pienistą. Kolejne 2,5 km torów odchodziło od linii tramwajowej przy ulicy Karolewskiej, przebiegało ulicami Kwiecistą oraz Nowokwiecistą (współczesna Bratysławska). Torowisko ułożono też na ulicy Andrzeja (Andrzeja Struga) na odcinku od ulicy Gdańskiej do ulicy 28-go Pułku Strzelców Kaniowskich i na ul. Lipowej (od ul. Kopernika do ul. Andrzeja). Razem powstało około 8 km tymczasowych torów. Dzięki pomocy Kolei Elektrycznej Łódzkiej prace przy budowie kanałów przebierały sprawnie. Transport towarowy wykorzystywano też do przewożenia gości odwiedzających teren budowy kanałów: tak było między innymi z przybyłymi do Łodzi w 1926 roku uczestnikami wycieczki kombatantów - ochotników amerykańskiej Polonii, służących w „Błękitnej Armii” gen. Józefa Hallera. Parowóz należący do Wodociągów i Kanalizacji pomocny był przy budowie kanałów, oczyszczalni ścieków, zbiorników wody na Stokach, studni głębinowych i stacji pomp. W czasie II wojny światowej trafił do łódzkiego getta. Przy pracach, szczególnie w ścisłym centrum Łodzi, korzystano także z transportu konnego. Wozami wywożono ziemię wydobytą z wykopów, przywożono cegły, piasek i cement.





7.03.2025

XXII Ogólnopolski Zjazd Kolekcjonerów Biletów - relacja

Dwudziestu pięciu wystawców przybyło na XXII Ogólnopolski Zjazd Kolekcjonerów Biletów, który odbył się w sobotę, 5 kwietnia 2025 r. w Muzeum Komunikacji Miejskiej MPK-Łódź przy ul. Wierzbowej 51. Swoje zbiory zaprezentowali kolekcjonerzy m.in. z Sopotu, Gdańska, Warszawy, Krakowa, Ostrowca Świętokrzyskiego, Siedlec i rzecz jasna z Łodzi. Biletami wielu przewoźników z rozmaitych miast kraju i świata oraz różnych epok wymieniano się od godz. 8:00 do 14:00. Uczestnicy wyjechali z naszego miasta wzbogaceni o dziesiątki, a nawet setki nowych okazów biletów pozyskanymi do swych kolekcji.




4.03.2025

XXII Ogólnopolski Zjazd Kolekcjonerów Biletów

Serdecznie zapraszamy na XXII Ogólnopolski Zjazd Kolekcjonerów Biletów, który odbędzie się 5 kwietnia 2025 r. (sobota) w Muzeum Komunikacji Miejskiej MPK-Łódź przy ul. Wierzbowej 51. Wystawcy będą mogli zaprezentować swoje zbiory w godz. 8-14, po uiszczeniu opłaty 10 PLN, dla zwiedzających przewidziano bilety w standardowych cenach – 2 PLN (ulgowy) i 4 PLN (normalny).

Zapisy wystawców prowadzone są drogą mailową (muzeum@mpk.lodz.pl) lub telefoniczną (42 672 12 07). Będzie nam niezwykle miło gościć zarówno naszych wieloletnich, jak i nowych gości!





 

 

 

 

Wydarzenia: 2024, 2023, 2022, 2021, 2020, 2019, 2018